امساک به معروفامساک به معروف به معنی زندگی کردن مرد با همسرش به نیکی و درستی می باشد. از این عنوان در باب نکاح و طلاق سخن رفته است. ۱ - امساک به معروف در قرآنعنوان یادشده در قرآن کریم در کنار عنوان «تسریح به احسان» به کار رفته است. ۲ - مراد از امساک به معروفمراد از آن، این است که مرد در زندگی با همسرش به وظایف زناشویی و حقوق خانوادگی عمل کند؛ چنان که مراد از «تسریح به احسان» طلاق دادن زن ـ نه به قصد آزار و زیان رساندن به وی، بلکه ـ به قصد آزادی و رهایی او از قید زوجیت و به دست گرفتن زمام سرنوشت خود است و این میسر نمیشود مگر آنکه مرد در زمان عده به زن رجوع نکند تا عدهاش به سرآید و اختیاردار خود گردد؛ چه آنکه طلاق دادن زن به قصد رجوع در زمان عده، اضرار به وی محسوب میشود. ۳ - حکم امساک به معروف۳.۱ - وجوب امساک به معروف بر مردبر مرد واجب است نسبت به همسرش یکی از دو امر امساک به معروف و تسریح به احسان را برگزیند. [۵]
ایضاح الفوائد ج۳، ص۱۸۷.
۳.۲ - استحباب تصریح بر امساک به معروف در عقدبر ولی دختر مستحب است قبل از عقد به همسر آینده او بگوید این دختر را به تو تزویج کردم، به شرط امساک به معروف یا تسریح به احسان. ۳.۳ - کیفیت اقرار بر امساک به معروف در عقدبر مرد هنگام ازدواج مستحب است بگوید:«أقْرَرْتُ بالمیثاقِ الذی أخَذَ الله؛ امساکٌ بمعروفٍ او تسریحٌ باحسانٍ» ؛ به عهد و پیمانی که خداوند گرفته است؛ نگاهداری به نیکی یا رهاسازی به نیکی اقرار میکنم. ۳.۴ - حکم تعلیق امر از سوی شوهرهرگاه شوهر بدون آنکههمسرشناشزه باشد از اختیار یکی از دو امر یاد شده (امساک به معروف و تسریح به احسان) خودداری ورزد، حاکم شرع او را به اختیار یکی از دو امر، ملزم میکند و در فرض امتناع، زن را به تقاضای خودش طلاق میدهد. [۱۱]
مجمع المسائل ج۲، ص۲۶۴.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۶۹۴-۶۹۵. |